Wydarzenia Grudniowe rozegrały się na Wybrzeżu w 1970 roku ale ich reminiscencje miały oddźwięk ogólnopolski. Ich skutek był bardzo tragiczny. Pochłonął życie tylko w Gdańsku i w Gdyni 27 osób. Łącznie oficjalnie zginęło 45 osób, chociaż rzeczywista ilość ofiar była znacznie większa. Walkę pod hasłem „wolności i chleba” ówczesne władze uznały za kontrrewolucję i krwawo stłumiły, wysyłając naprzeciw protestującym robotnikom oddziały Milicji i wojska.

Skutkiem protestów robotniczych na wybrzeżu była zmiana ekipy rządzącej. Wymuszono cofnięcie podwyżek. Pamięć jednak o Grudniu wśród robotników nie zginęła. Przypomniano sobie o nim dziesięć lat później 14 sierpnia 1980r. Wśród postulatów znalazł się następujący: wznieść Pomnik Ofiarom Grudnia. Pierwszy postawili stoczniowcy jeszcze w trakcie trwania strajku; 17 sierpnia przy stoczniowej bramie.

Po podpisaniu „Porozumień Gdańskich” rozpoczęto przygotowania do budowy pomnika. Powołano Społeczny Komitet Budowy Pomnika. Wyznaczono datę odsłonięcia - 16 grudnia 1980. Przygotowano projekt, który przygotował inż. Bogdan Pietruszka pracownik Biura Konstrukcyjnego stoczni. Układ architektoniczny powstał w tym samym biurze przy współpracy Elżbiety Szczodrowskiej - Peplińskiej i Roberta Peplińskiego. Pojawiły się w nim jakże polskie symbole; krzyż – wiary i kotwice – nadziei. Rozpoczęto akcję zbiórki pieniężnej na realizację projektu.

Prace ruszyły od wbicia pierwszych pali fundamentowych. Dokonał tego Lech Wałęsa – ikona Sierpnia 1980. Materiał do budowy sprowadzono z różnych stron kraju. Poeta Czesław Miłosz zaproponował umieszczenie słów psalmu na murze okalającym teren pomnika: „Pan da siłę swojemu ludowi, Pan da swojemu ludowi błogosławieństwo pokoju”. Na płytach przy pomniku pojawiło się znamienne memento: Pomordowanym – na znak wiecznej pamięci. Rządzącym - na znak przestrogi, iż żaden konflikt społeczny w Ojczyźnie nie może być rozwiązany siłą.

16 grudnia 1980 roku pomnik był gotowy do odsłonięcia. Wycie syren i bicie dzwonów gdańskich kościołów oznajmiły o tym wydarzeniu dokładnie o godzinie 17.00. Odśpiewano Rotę a Daniel Olbrychski odczytał apel poległych, Lech Wałęsa wygłosił przemówienie a w imieniu partii I sekretarz KW PZPR Tadeusz Fiszbach wypowiedział znamienne słowa; ”wyciągnęliśmy właściwe wnioski z protestu klasy robotniczej i obraliśmy jedynie słuszną drogę rozwiązania sierpniowego konfliktu. Jest to droga porozumienia”. Złożono wieńce. Odprawiono mszę św, którą celebrował kardynał Franciszek Macharski. Odśpiewanie Hymnu Narodowego zakończyło uroczystości.

Pomnik Poległych Stoczniowców odwiedzają liczne wycieczki oraz osoby odwiedzające Gdańsk. Pojawiają się też przy nim wybitne osobistości świata polityki, kultury, nauki. Najwybitniejszym z nich był papież Jan Paweł II w 1987r; podszedł samotnie pod Pomnik i wypowiedział następujące słowa : „Opatrzność Boża nie mogła sprawić nic lepszego – bo w takim miejscu milczenie jest krzykiem”.

Po tej wizycie rozpoczęły się przygotowania do zmian polityczno społecznych w naszym kraju. Ich kontynuacją są wydarzenia i w dniu dzisiejszym. Towarzyszy im ciągła obecność Pomnika.